Wat is circulair?
Eén van de meest gebruikte modellen om circulair te definiëren is de R-ladder van het Planbureau voor de Leefomgeving. Dit model geeft een goed beeld van de verschillende onderdelen van circulariteit en laat onder andere zien dat circulariteit veel meer is dan alleen recycling. Het gaat ook over minder grondstoffen in omloop brengen, bestaande grondstoffen vervangen, en het repareren en hergebruikten van grondstoffen.
Figuur 1: R-Ladder, bron: PBL
De urgentie
Een circulaire economie is geen doel, maar een middel om verschillende doelen te bereiken. Zo zorgt een circulaire economie voor minder afhankelijkheid van grondstoffen en is het een belangrijk middel om te komen tot leveringszekerheid van grondstoffen. Daarnaast zorgt een circulaire economie voor minder uitstoot van CO2 en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan het verminderen van de milieudruk. Nederland heeft in 2017 met 180 partijen het Grondstoffenakkoord ondertekent met de doelstelling om te komen tot een volledig circulaire economie in 2050 met als tussendoelstelling vijftig procent in 2030.
Inzet op circulariteit is voor bedrijven – naast het besparen op grondstoffen en het verminderen van milieudruk – ook van belang om te voldoen aan (aankomende) wet- en regelgeving. Op Europees en Nationaal niveau zijn er wetten in de maak waar bedrijven op moeten anticiperen, zoals de CSRD of ‘right to repair’.
De relatie met bedrijventerreinen
Circulariteit is een vraagstuk dat speelt op verschillende niveaus:
- In de bedrijfsvoering:
- Denk aan de grondstoffen die gebruikt worden om in te kopen of de (circulaire) businessmodellen die gehanteerd worden tot een de manier waarop bedrijfspanden gebouwd worden.
- Op bedrijventerreinen:
- Denk aan het delen van grondstoffen met ‘de buren’ op het terrein, maar ook het gezamenlijk organiseren van grondstoffeninzameling of het delen van goederen tot circulariteit in de openbare ruimte.
- Tussen bedrijventerreinen:
- Denk aan de rol die bedrijventerreinen spelen in de regionale circulaire economie, met name watergebonden bedrijventerreinen en hoge milieu categorie bedrijventerreinen zijn geschikt voor circulaire activiteiten.
Wat doet de provincie Zuid-Holland?
Op basis van de behoeften van parkmanagers, gemeenten en is er een ondersteuningsaanbod vanuit de provincie Zuid-Holland via vijf manieren.
- Netwerkvorming
De provincie stimuleert netwerkvorming rondom het thema circulaire bedrijventerreinen. Zo zijn er verschillende evenementen georganiseerd, zoals het evenement ‘Circulaire kansen op bedrijventerreinen’. In januari 2025 start officieel het ‘Lerend Netwerk Circulaire Bedrijventerreinen’, waarbij gemeenten & parkmanagers de voornaamste doelgroep zijn. In het netwerk wordt geholpen om casussen op te lossen zodat ondernemers makkelijker aan de slag kunnen met hun circulaire ambities.2. Kennis
Er is nog veel onduidelijkheid over circulariteit op bedrijventerreinen. Daarom zet de provincie in op het ontwikkelen en delen van kennis. Als eerste stap zijn de reststromen van circa 90 bedrijventerreinen in kaart gebracht en openbaar gepubliceerd via www.circulair.biz.
Ben je benieuwd naar praktijkvoorbeelden of concrete handvatten? In samenwerking met de Stichting Kennisalliantie Bedrijventerreinen Nederland is de kennis- en inspiratiebank te bezoeken via www.skbn.nu/circulair.
3. Beleid
De provincie is bezig met het concretiseren van circulariteit op bedrijventerreinen in het provinciaal. In het coalitieakkoord ‘Krachtig Zuid-Holland’ is bijvoorbeeld genoemd dat ‘bij het faciliteren van ruimte voorrang wordt gegeven aan bedrijven die bijdragen aan circulariteit’, er wordt verkend hoe hier invulling aan kan worden gegeven. Ook kijkt de provincie naar het beter benutten van bedrijventerrein en het beschermen van bestaande bedrijventerreinen om ruimte voor werk te behouden.
4. Financieel
Met twee subsidies ondersteunt de provincie circulariteit op bedrijventerreinen
- Planvormingsubsidie: subsidie voor het maken van een analyse van kansen en verbeterpunten voor het bedrijventerrein op het gebied van kwaliteit en verduurzaming. (waaronder circulariteit)
- Verduurzaming bedrijventerreinen: subsidie voor het uitvoeren van activiteiten die leiden tot een lagere milieubelasting door circulair grondstoffengebruik en ketensamenwerking.
- Ondersteuning
Een goed georganiseerd bedrijventerrein is de basis voor (circulaire) samenwerking. De provincie ondersteunt de organisatiegraad op bedrijventerreinen met vier ambassadeurs.
Ondersteuning MKB
Naast bedrijventerrein specifieke activiteiten organiseert de provincie meerdere activiteiten die interessant zijn voor MKB’ers.
Netwerken
Uit gesprekken met ondernemers en regionale partijen hebben we geleerd dat er veel behoefte is aan kennis over het her- en langer gebruiken van grondstoffen, oftewel circulariteit. Daarom is het circulair MKB-netwerk gestart. In dit MKB-netwerk willen we als provincie samen met andere regionale partijen leren hoe het aanbod voor MKB beter kan worden ingericht.
Daarnaast zijn er in de provincie meerdere netwerken met innovatieve ondernemers actief die aan de slag gaan met verschillende thema’s. Bijvoorbeeld met herbruikbare verpakkingen, biobased bouwen, reparatie, hergebruik van bouwmateriaal of natuurlijke reststromen. Ondernemers kunnen zich aansluiten bij deze netwerken.
Versnellingsteam Metaal
Vanaf september 2024 kunnen ondernemers van metaalverwerkende bedrijven in Zuid-Holland terecht bij het Versnellingsteam. Gedurende een vrijblijvend adviestraject helpt het team bij hulpvragen als: Met welke nieuwe wet- en regelgeving moet ik rekening houden? Hoe kan ik mijn positie in de waardeketen versterken? Hoe kan ik mijn productieproces verduurzamen? Welke grondstoffen worden schaars(er) en hoe kan ik hiermee omgaan?
Contact
Wil je meer weten? Neem dan contact op via circulair@pzh.nl.
