In de bouw gaat het op gebied van circulair vooral over biobased bouwen, circulair beton en hergebruik van staal. De focus ligt minder op kunststoffen, terwijl dit ook veel wordt gebruikt. Het totale gewicht van deze stroom mag dan niet groot zijn, de milieu impact van plastic is fors. Uit onderzoek van REBEL blijkt dat er zowel bij renovatie als bij nieuwbouw dringend aandacht moet komen voor circulaire kunststoffen.
Verkennend onderzoek voor vijf kunststofketens in de bouw
Voor 2030 zijn er in Zuid-Holland circa 250.000 extra woningen nodig. Renovatie en nieuwbouw vragen om veel materialen en kunststoffen. Het aandeel kunststoffen op het totaal aan bouwmaterialen is nog bescheiden (0,88%), maar het aandeel in totale milieulast is maar liefst 23,7%.
Helaas hebben niet alle producten een natuurlijk alternatief, dus blijven we kunststof gebruiken. Bijvoorbeeld voor isolatieplaten, kozijnen, buizen en leidingen. We kunnen er wel voor zorgen dat kunststoffen circulair worden toegepast door de materiaalstroom in de loop houden. Maar hoe? Met deze vraag nam REBEL vijf belangrijke kunststofketens onder de loep en onderzocht aan de hand van de R-ladder de circulaire mogelijkheden, welke circulaire strategieën prioriteit moeten krijgen en welke rol de provincie kan pakken. Het gaat om de volgende ketens van producten:
- Kozijnen
- Buizen, leidingen en kabels
- Isolatieplaten
- Isolatieschuim
- Funderingen
Circulair is niet duurder
In de bouw worden meer kunststoffen gerecycled dan voorheen. Recycling is weliswaar circulair, maar de milieuwinst is beperkt. In het onderzoek keek REBEL daarom naar andere circulaire opties, zoals vervangen (replace) of herontwerpen (redesign). Opvallend is dat deze strategieën niet alleen beter zijn voor mens en milieu, maar in veel gevallen ook minder kosten.
Zo kan hergebruik van kozijnen gestimuleerd worden door het opzetten van logistiek en een goede tweedehands markt. Voorwaarde is dat kozijnen niet met PUR (isolatieschuim) worden verlijmd, maar met een alternatief product als wol of band. Voor sommige PUR toepassingen zou, volgens de onderzoekers, een verbod moeten komen. PUR is niet recyclebaar en heeft een grote impact op de recyclebaarheid van andere producten. Verder blijkt er winst te behalen rondom het gebruik van buizen, leidingen en het toepassen van sandwichplaten.
Vernieuwersnetwerk Urban Mining
Bij circulaire kunststoffen gaat het volgens REBEL om het scheppen van de juiste voorwaarden zoals ‘het stimuleren van een infrastructuur gericht op hergebruik van 2ehands bouwmaterialen’, ‘het opnemen van circulaire eisen voor kunststoffen in omgevingsplannen, vergunningen en aanbestedingen’ en ‘het stimuleren van het opzetten van milieustraten bij bouwmarkten’. Partijen in de bouwketen kunnen hier een rol inspelen. Naast een campagne rond PUR vrije renovatie, gaat de provincie Zuid-Holland daarom inzetten op bewustzijn rond circulaire kunststofketens. Kunststoffen wordt een onderwerp in het vernieuwersnetwerk ‘Urban Mining’. De inzichten en aanbevelingen uit het rapport van REBEL zullen we delen met relevante partijen. We roepen daarbij alle partijen in de bouwketen op om te onderzoeken hoe zij kunnen bijdragen aan circulaire kunststoffen in de bouw!
Het rapport ‘Circulaire kunststoffen in de bouw’ is onder Documenten te vinden. Meer informatie of interesse in het vernieuwersnetwerk? Neem dan contact op met Bowine Wijffels (transitieregisseur Kunststoffen) of Gert-Willem van Mourik (transitieregisseur Bouw).
