Materialen gemaakt van hernieuwbare grondstoffen en natuurlijke reststromen heeft wat Marjanne Cuypers betreft de toekomst. Na veel onderzoek en testen lanceerde zij met haar bedrijf BlueBlocks ‘SeaWood’ en inmiddels is de stap naar opschalen gezet. Hoe zag de ontwikkeling van lab naar fabriek eruit? En wat is er nodig om circulaire innovaties van de grond te krijgen?
“Als we als mens in staat zijn om systemen te creëren mét afval, dan zouden we net zo goed in staat moeten zijn om systemen te herontwerpen zónder afval” legt Marianne haar denkwijze uit. “Dat staat eigenlijk aan de basis van alles wat we doen. En we zijn dan met name geïnteresseerd in afvalstromen die uit de voedselindustrie komen. Dat zijn zulke mooie vezelrijke reststromen, daar kunnen weer materialen van gemaakt worden. Wij zijn het liefst de opruimers, de paddenstoelen onder de bedrijven, die restromen omzetten in nieuwe toegevoegde waarde door er iets nieuws van te creëren.”
Zeewier
Seawood is op dit moment het belangrijkste product van BlueBlocks. De belangrijkste grondstof, de naam verklapt het al, is zeewier. Samen met cellulose, wat onder andere uit gezuiverd afvalwater gehaald wordt en uit natuurlijk afval uit de tuinbouwsector, ontstaat er een houtachtig materiaal. Dit kan gebruikt worden in de interieurbouw als wandafwerking en om meubels mee te maken.
“Op recreatiestranden wordt zeewier nu weggehaald en dat gaat naar de verbrandingsoven. Zonde! Voor voeding is het niet geschikt, maar wij kunnen het wel gebruiken. Daarnaast werken we ook samen met zeewierboeren, zij kweken zeewier op hun zee-akkers.” Seawood is biobased, dus volledig gemaakt van hernieuwbare grondstoffen, emissieloos en vrij van chemicaliën. “En mooi” voegt Marjanne toe. “Het is niet alleen groen maar we willen ook echt dat mensen het prettig vinden om te gebruiken.“
Innovatie
Om tot de eerste plaat Seawood te komen was er een lange adem nodig. Marjanne: “Ik ben in 2020 in mijn eentje begonnen in het lab van Blue City in Rotterdam om te kijken wat er allemaal in zeewier zit. Na veel experimenteren kwam er een materiaal uit. Ik wilde iets maken waar al vraag naar was, veel vraag, want vanaf het begin is de missie om impact te maken. Dan kom je bijvoorbeeld bij de bouw terecht. Huidige materialen zijn CO2 intensief. Zou dit materiaal een vervanging kunnen zijn? Zo is het langzaam gegroeid. “
De lange ontwikkeltijd bij circulaire innovaties betekent dat ondersteuning ontzettend belangrijk is. “Ik had spaargeld voor één jaar. Als er daarna geen subsidie was verstrekt dan had ik weer moeten stoppen. Die ondersteuning, in vorm van subsidie maar ook zeker in de vorm van netwerk, heb je echt nodig. Het netwerk Biobased Bouwen Zuid-Holland is één van de netwerken die voor ons heel belangrijk is om mensen te ontmoeten die met hetzelfde bezig zijn. Door de kennisuitwisseling blijf je bij waar iedereen mee bezig is en dat geeft een fundament wat er in de regio allemaal speelt. Alles alleen doen gaat niet werken, daar zijn de vraagstukken te complex voor. En samen is het ook leuker.”
Testen en opschalen
Hoewel het materiaal in het lab er veelbelovend uitzag, moet het ook in de praktijk standhouden. Testen dus! Die mogelijkheid kreeg Marjanne onder andere bij the Green Village op de campus van de TU Delft. Een volgende stap heeft zich inmiddels aangediend: volgend jaar wordt een kleinschalige productiefaciliteit geopend waar 20.000 vierkante meter Seawood geproduceerd gaat worden. Een belangrijke, maar ook spannende stap voor BlueBlocks. Marjanne: “Er is heel veel enthousiasme. We krijgen veel aanvragen die we nu niet kunnen behandelen. De vraag naar duurzame alternatieven is groot en wordt denk ik alleen maar groter. Ik denk dat er een hele nieuwe categorie nieuwe materialen in opkomst is omdat het natuurlijk een vraagstuk is dat bij heel veel mensen leeft. Dat de vraag er is, is dus geen vraag meer. Maar: kan het voor de juiste kwaliteit, prijs en hoeveelheid? Dat zijn de uitdagingen voor ons.“
En een volledig circulaire samenleving? Marjanne is optimistisch: “De eerste en tweede industriële revolutie hebben ons heel veel welzijn en welvaart gebracht, maar we zien nu ook de negatieve kanten ervan. Om veranderingen te brengen in ongebreidelde lineaire productie en consumptie geloof ik dat we weer een lokale maakindustrie nodig hebben, maar dan wel op schaal en binnen de grenzen van de planeet. Ik geloof dat als de nieuwe pioniers met de bestaande bedrijven kunnen samenwerken, we dan die omschakeling kunnen maken.“
