Elk jaar belanden er in Nederland 2,5 miljoen kerstbomen in de verbrandingsoven. Een enorme verspilling van materiaal. In 2021 sloegen de provincie Zuid-Holland en de gemeente Rotterdam daarom de handen ineen om kerstbomen een tweede leven te geven, via deze challenge. Uit dit initiatief is Het Grondstoffenbos ontstaan, dat dit jaar ook in andere gemeenten kerstbomen een nieuw leven geeft. Zo ook in Leidschendam-Voorburg, Den Haag en Nissewaard. We spreken Lotte Rietveld van gemeente Leidschendam-Voorburg over haar ervaring.
Hoe ben je van start gegaan?
“In de Circulaire Update las ik over de kerstbomen challenge in Rotterdam. Een mooie kans om bij aan te haken, dacht ik. Kort daarna heb ik met Marianne Vollebergh van Het Grondstoffenbos gesproken. De eerste stap was om te kijken of het praktisch mogelijk was om dit jaar als gemeente Leidschendam-Voorburg mee te doen. Dit jaar leveren we de eerste oogst kerstbomen. Van die kerstbomen wordt een bodemverbeteraar gemaakt, die dient als voedingsbodem voor nieuwe planten om op te groeien.”
Hoe heb je samengewerkt met interne collega’s?
“Om dit te realiseren heb ik met veel verschillende collega’s samengewerkt. Eén van de belangrijkste was de teamleider van Stadsbeheer, die alle ins en outs van de praktische kant weet: hoe worden kerstbomen opgehaald, waar kunnen we ze opslaan? Hij stond heel positief tegenover het initiatief, hoewel hij niet eerder had nagedacht over kerstbomen als waardevolle grondstof.
Ook met communicatie collega’s heb ik samengewerkt aan een campagne. We kozen er voor om gelijk na Sinterklaas te starten, zodat inwoners op het moment dat zij een boom willen aanschaffen, bewuster zijn van wat voor impact dit heeft. Na de kerst zal er een tweede deel van de communicatie campagne zijn die verder ingaat op de mogelijkheid om de kerstboom als grondstof her te gebruiken en een tweede leven te geven (zie hier het persbericht).
Het verhaal vertellen over kerstbomen een tweede leven geven was heel belangrijk om de collega’s mee te krijgen. Ik zie daar nu het positieve effect van terug. Enerzijds weten collega’s mij nu beter te vinden als het gaat om duurzaamheid en circulariteit binnen de organisatie . Anderzijds merk ik dat collega’s door hier mee aan de slag te zijn bewustere, duurzamere keuzes maken, zelfs in hun privé leven.”
Wat heeft het initiatief je gebracht?
“Naast de leuke reacties van collega’s, heeft het me vooral geleerd over de samenwerking met de uitvoerende tak van de gemeente, in dit geval Stadsbeheer. Deze mensen zijn essentieel om een circulair initiatief daadwerkelijk van de grond te krijgen. Ook ben ik in de contracten voor groenaanbesteding gedoken, en kwam er zo achter dat er een minimale afzet nodig is vanuit de gemeente voor de verwerker. Het initiatief om kerstbomen een nieuw leven te geven zou deze stroom juist kleiner maken. In dit geval was het niet zo’n grote stroom en leverde dit geen probleem op. Maar het heeft me aan het denken gezet: hoe kunnen we in de toekomst circulaire initiatieven meenemen in contracten voor groenaanbestedingen?”
Waar liep je tegenaan?
“Wat lastig bleek waren de verschillende snelheden van werken van de gemeente aan de ene kant en een pionierende startup aan de andere kant. Hoe breng je de olifant en de muis bij elkaar? Dat was soms zoeken. Het is belangrijk om met elkaar belangrijke mijlpalen te definiëren zodat je beter op elkaar kan afstemmen.”
Wat zou je andere gemeenten meegeven?
“Sluit je ook aan! Volgend jaar doen wij weer mee. Hoe meer gemeenten er mee doen, hoe groter de stroom wordt van kerstbomen die in iets hoogwaardigs worden omgezet. Het verhaal rondom kerstbomen maakt circulair tastbaar en begrijpelijk. Daarbij is het een behapbare stroom om mee te starten, waarvan je de leerervaringen weer naar een volgend initiatief kan meenemen. Mocht je meer willen weten over mijn ervaringen vanuit de gemeente, vertel ik er graag meer over! Stuur een mailtje naar: lrietveld@leidschendam-voorburg.nl.”
