Tijdens de Wilgen Hackathon is uitgezocht waarvoor we de wilg allemaal kunnen gebruiken. Charl Goossens, mede-eigenaar van Dubbel Doel Flora in Honselersdijk, praat ons bij over de zuiverende werking van de wilg op het grondwater én hoe de wilg ons dichterbij een circulaire samenleving brengt: “De wilg is een bijzondere boom die met haar voeten in het water kan staan. Er zijn maar weinig bomen die dat leuk vinden.”
Kun je iets meer vertellen over de Hackathon?
“Onze roots liggen in de tuinbouw en boomkwekerij. We hebben dus veel te maken met potgrond. Daarvoor gebruikten we meestal turf of veen, maar dat gebruiken we liever niet meer. Een mooi alternatief is houtvezels. We dachten: wellicht is de wilg hier geschikt voor? In de wilg zit het stofje salicine, dat is een soort natuurlijke paracetamol voor flora. De tweede vraag was dus, kunnen we de salicine uit de wilg gebruiken? Zodat we geen chemische toevoegingen hoeven te doen aan de potgrond. Bij de Wilgen Hackathon hebben we een aantal sessies gedaan met provincies, waterschappen, gemeentes en het bedrijfsleven. Daar kwam uit dat je met houtsnippers van de wilg erg goed wilgen kunt kweken. Het salicine verhaal is in theorie ook mogelijk, maar dat is een ingewikkelder proces. Daar zijn we meer onderzoek naar aan het doen.”
Zijn er samenwerking voortgekomen uit de Hackathon?
“We hebben een zeer nauwe samenwerking met wilgenhoutproducent Van Aalsburg. Op dit moment lopen er twee projecten samen. Zo zijn we gestart met een opleidingsprogramma van tien lesdagen, genaamd “Groene Chemie binnen de boomkwekerij van de toekomst”. Voor het andere project onderzoeken we in bufferstroken het zuiverende effect van wilgen op water. Waarbij Van Aalsburg de wilgen levert en wij het onderzoek uitvoeren.”
Wat loopt stroef?
“Er wordt, naast ons werk, nog geen onderzoek gedaan naar de werking van salicine uit de wilgenvezel. Ik denk dat de wilg een onderschatte boom is. Met name de niet-commerciële waarde. Zo zuiveren wilgen grondwater en bevorderen ze de biodiversiteit. Wanneer je wilgen als bufferzone langs een waterstrook plant, wordt de grond op een natuurlijke manier gereinigd voor de landbouw. De wilg wordt helaas lang niet altijd op waarde geschat.”
Hoe kunnen overheden een rol spelen?
“Dat is heel simpel. Door meer in te zetten op het planten van wilgen en andere zuiverende gewassen (je plant meerdere soorten ivm de biodiversiteit). Provincies hebben allen hun eigen opgaven. Grondsoorten, waterwegen en waterproblematiek verschillen per gebied. Maar door gegevens bij te houden over de effecten van de wilg en andere bomen per type grond kunnen we veel leren. Een integrale samenwerking tussen overheden is bijzonder wenselijk.”
Waar kun je de wilg nog meer voor inzetten?
“Voor waterbouwwerken, zoals van Aalsburg dat doet met hun biologische waterschotten. Wilgenhout is ook uitermate geschikt voor waterbouwmateriaal. Hout heeft tegenwoordig een hele goede businesscase. Nu denk je misschien; concurreert dat niet met het gebruik van wilgenhoutsnippers voor potgrond? Nee, aangezien niet al het wilgenhout gebruikt kan worden als bouwmateriaal. Dat zal gesorteerd moeten worden. Het hout dat overblijft kan worden ingezet als potgrond. Zo is de hele wilg op circulaire wijze inzetbaar. Dit maakt de wilgenteelt economisch haalbaar. Daarnaast zien we wilgenhout voor meubels ook voorbijkomen als nichemarkt.”
Wat is er volgens jou nodig om meer biobased materialen te produceren?
“Bedrijven hebben meer areaal nodig. De businesscase van biobased materialen is winstgevend maar niet het hoogst in de landbouw. Om grondbezitters te overtuigen om aan te planten hebben we financiële ondersteuning nodig om die eerste stap te overbruggen en de landbouwer kennis te laten maken met de teelt. Daarbij is er ook financiële ondersteuning nodig voor onderzoek want we willen meten welke combinatie bomen ideaal is voor ieder gebied. De provincie Zuid-Holland neemt hier goede stappen in.”
Welke oproep wil je doen aan andere partijen?
“Wanneer er mensen bezig zijn met de inrichting van bufferstroken en percelen. We delen graag onze kennis en denken met je mee om de wilg, of andere bomen, zo effectief mogelijk in te zetten. Wij helpen jullie, maar wij leren ook weer uit jullie meetgegevens. Neem dus gerust contact met mij op! En wanneer er mensen bezig zijn met salicine, neem dan ook alstublieft contact op.”
